مشکلات رایج در نگهداری فرش‌های دستباف و ماشینی
فرش‌های دستباف و ماشینی بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی و فرهنگ ایرانیان هستند که علاوه بر جلوه‌ی زیبایی‌بخش به خانه‌ها، ارزش مادی و معنوی بسیاری نیز دارند. اما نگهداری و مراقبت از این سرمایه‌های ارزشمند، به دلیل حساسیت‌های خاص آن‌ها، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. آشنایی با مشکلات رایج در نگهداری فرش و راه‌حل‌های مناسب برای مقابله با آن‌ها، نه تنها به حفظ ظاهر و کیفیت فرش کمک می‌کند، بلکه از هزینه‌های اضافی نیز جلوگیری خواهد کرد. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر این مشکلات و روش‌های پیشگیری و رفع آن‌ها می‌پردازیم.
مشکلات رایج در نگهداری فرش‌های دستباف و ماشینی
- لکه‌گیری اشتباه
یکی از مشکلات اصلی در نگهداری فرش‌ها، برخورد نامناسب با لکه‌هاست. بسیاری از افراد برای پاک کردن لکه‌ها از مواد شوینده قوی یا روش‌های غیراصولی استفاده می‌کنند که باعث آسیب به رنگ و بافت فرش می‌شود. این موضوع به‌ویژه در فرش‌های دستباف با رنگ‌های طبیعی بسیار حساس‌تر است.
برای جلوگیری از این مشکل، استفاده از مواد شوینده ملایم و تست آن‌ها روی قسمت کوچکی از فرش توصیه می‌شود. همچنین، بهتر است برای لکه‌های سرسخت، از راهکارهای حرفه‌ای‌تر استفاده شود.
۲. آسیب ناشی از رطوبت
زمانی که فرش به طور مستقیم در معرض رطوبت قرار می‌گیرد، ممکن است به مرور زمان دچار کپک‌زدگی، پوسیدگی و تغییر رنگ شود. این آسیب‌ها در فرش‌های دستباف که به‌طور معمول از الیاف طبیعی ساخته شده‌اند، بیشتر مشهود است. علاوه بر این، رطوبت می‌تواند بوی نامطبوعی به فرش بدهد که به سختی از بین می‌رود.
برای پیشگیری از این مشکل، لازم است فرش‌ها را در محیط‌های خشک و تهویه‌دار نگهداری کنید. در صورتی که فرش به هر دلیلی خیس شد، باید آن را به‌سرعت خشک کنید. این کار را می‌توان با استفاده از جریان هوا و در دمای مناسب انجام داد. همچنین، خدمات قالیشویی می‌تواند در مواقعی که فرش در اثر رطوبت آسیب دیده، به کمک شما بیاید. قالیشویی‌ها با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته خشک‌کن و مواد تخصصی، فرش را به‌طور کامل خشک کرده و از ایجاد آسیب‌های بیشتر جلوگیری می‌کنند.
۳.شستشوی غیراصولی (اهمیت استفاده از قالیشویی‌ها)
شستشوی غیراصولی فرش یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که می‌تواند به فرش‌ها آسیب جدی وارد کند. بسیاری از افراد بدون توجه به جنس و نوع فرش، از مواد شوینده نامناسب یا روش‌های غیراستاندارد برای شستن فرش استفاده می‌کنند. این کار می‌تواند به بافت فرش آسیب زده و رنگ‌ها را از بین ببرد. در فرش‌های دستباف، استفاده از مواد شوینده قوی می‌تواند باعث آسیب به رنگ‌های طبیعی و بافت ظریف آن‌ها شود. همچنین، شستشو با فشار زیاد می‌تواند به الیاف ماشینی آسیب برساند و باعث تغییر شکل آن‌ها شود.
برای جلوگیری از این مشکلات، بهترین راه‌حل استفاده از خدمات قالیشویی آپ در مناطق غرب تهران است. این قالیشویی با استفاده ز تجهیزات پیشرفته و مواد شوینده تخصصی، فرش‌ها را به روشی ایمن و باکیفیت شستشو می‌دهند. این خدمات نه تنها از آسیب به فرش جلوگیری می‌کنند، بلکه عمر مفید فرش را نیز افزایش می‌دهند و به حفظ زیبایی و کیفیت آن کمک می‌کنند.
۴. نور مستقیم خورشید
قرار گرفتن فرش‌ها در معرض نور مستقیم خورشید می‌تواند اثرات مخربی روی ظاهر و کیفیت آن‌ها بگذارد. نور خورشید به‌ویژه در تابستان که شدت تابش افزایش می‌یابد، می‌تواند باعث تغییر رنگ فرش و خشکی الیاف آن شود. این موضوع در فرش‌های دستباف که از رنگ‌های طبیعی و حساس ساخته شده‌اند، شدیدتر است. علاوه بر این، اگر فرش‌ها به مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار بگیرند، الیاف آن‌ها ممکن است شکننده شوند و دچار پارگی شوند.
برای جلوگیری از این مشکل، بهترین کار این است که فرش‌ها را از قرار گرفتن مستقیم در معرض نور خورشید دور نگه دارید. استفاده از پرده‌های ضخیم یا شاترهای مخصوص نیز می‌تواند در کاهش شدت تابش خورشید موثر باشد. اگر به دلیل موقعیت منزل نمی‌توانید از نور خورشید جلوگیری کنید، توصیه می‌شود فرش‌ها را به‌طور دوره‌ای جابجا کنید تا از آسیب‌های ناشی از تابش مستقیم جلوگیری شود.
۴. حمله حشرات و بیدزدگی
فرش‌های دستباف، به‌ویژه آن‌هایی که از الیاف طبیعی مانند پشم ساخته شده‌اند، مستعد حمله حشرات و بید هستند. این حشرات می‌توانند به‌طور مداوم الیاف فرش را خورده و به آن آسیب بزنند. به علاوه، اگر فرش‌ها در مکان‌های مرطوب و تاریک نگهداری شوند، احتمال حمله حشرات به‌ویژه بید بسیار زیاد است. این آسیب‌ها می‌توانند به‌طور غیرقابل بازگشتی به ساختار فرش آسیب زده و آن را غیرقابل استفاده کنند.
برای پیشگیری از این مشکل، بهترین روش استفاده از مواد ضد بید است که به‌طور طبیعی از این حشرات جلوگیری می‌کند. همچنین، نگهداری فرش‌ها در مکان‌های روشن و خشک، و بررسی دوره‌ای برای اطمینان از نبود حشرات ضروری است.
۵. استفاده از جاروبرقی نامناسب
استفاده از جاروبرقی‌های غیراصولی و برس‌های خشن می‌تواند به الیاف فرش آسیب بزند و عمر آن را کاهش دهد. بسیاری از افراد برای جارو کردن فرش‌ها از برس‌های سخت استفاده می‌کنند که به الیاف فرش آسیب رسانده و باعث تضعیف بافت آن می‌شود. این مشکل در فرش‌های دستباف که الیاف حساس‌تری دارند، بیشتر مشهود است. به علاوه، استفاده از جاروبرقی با قدرت مکش بسیار بالا نیز ممکن است باعث تغییر شکل فرش شود.
برای پیشگیری از این مشکلات، باید از جاروبرقی‌هایی با برس‌های نرم و مناسب استفاده کنید. همچنین، در هنگام جارو کردن فرش، باید به جهت خواب الیاف توجه کنید و جارو را به آرامی روی فرش حرکت دهید. این کار نه تنها به حفظ شکل و کیفیت فرش کمک می‌کند، بلکه باعث کاهش گرد و غبار و آلودگی‌ها نیز می‌شود.
